Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin son kararı ile artık İtalyan bebekler annelerinin soyadını da alabilecekler.
İtalyan çift 1999 yılında kızlarının doğumunun ardından büyük bir hukuk mücadelesi vermeye başladılar. Fotoğraf: Kitt Walker
Kaynak: The Local
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin verdiği karar ile artık İtalya’da çocuklar yasal olarak annenin soyadını almayı tercih edebilecekler. Bu yolla ailenin ataerkil yapısının kırılması hedefleniyor.
Alessandra Cusan ve Luigi Fazzo İtalya’ya karşı Strasbourg (İnsan Hakları) Mahkemesi’nde açtıkları davayı kazandılar. Kızlarının annesinin soyadını alması için başlattıkları hukuk savaşı neredeyse 15 yıl sürdü.
İtalya mahkemelerinden aldıkları ret sonucunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuran çift, AİHM’den kızlarının soyadını seçme talebinde bulundular. AİHM ise verdiği kararda uygulamanın “ebeveynlerin cinsiyetlerine dayanan bir ayrımcılık” olduğu kanısına vardı.
Yine kararda “ailenin tüm fertlerinin soyadının babanın soyadı olması, kadın aleyhine bir ayrımcılıktır ve meşrulaştırılamaz” diyen mahkeme uygulamayı eleştirdi.
Cusan ve Fazzo, 1999 yılında kızları doğunca önce anne Alessandra’nın soyadı ile nüfus siciline kayıt yaptırmaya çalıştılar. Fakat bu girişimleri İtalyan bürokrasisi tarafından reddedildi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Milan’da yaşayan çiftin başvurusunun reddedilme sebebinin “çocuğun babanın soyadını alması, İtalyan geleneklerinin ve toplumsal bilincin temel ilkesi”ne dayandırılan ilk derece mahkemenin gerekçesini reddetti.
İtalya Anayasa Mahkemesi’nin 2006’da verdiği karar, uygulamanın çağ dışı olduğunu ve cinsiyet eşitliğine aykırı olduğunu vurgulamasına rağmen Cusan ve Fazzo çiftine halâ kızlarının soyadını seçmelerine izin verilmedi.
Anayasa Mahkemesi’ne göre “Şu anki sitemde baskın olan ataerkil anlayışın kökenleri Roma Hukuku’nda yer alan kocanın ve babanın aile üzerindeki tahakkümden ileri gelmektedir”. Fakat kabul edildiği üzere kanunlar yalnızca parlamento tarafından ihdas edilebilir ve değiştirebilir.
İtalyanların Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ile girdikleri hukuk savaşı ile mahkeme son kararında “İtalyan sisteminin aşırı derecede katı ve kadınlara karşı ayrımcı olduğu” sonucuna vardı.
Yaklaşık 15 yıllık hukuk mücadelesinin sonucu olarak ailenin İçişleri Bakanlığı’na yaptığı başvuru ile kızlarına Fazzo Cusan soyadını verebildiler. Fakat AİHM bunun yeterli olmadığını söyledi.
Çeviren: İrem ÜSTÜNTAY
hukuktar 